برآورد وراثت پذیری صفات فنولوژیکی و مورفولوژیکی با استفاده از دو روش متفاوت در گندم

به منظور برآورد وراثت پذیری صفات فنولوژیکی و صفات مرتبط با عملکرد دانه گندم، دو آزمایش جداگانه در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. در آزمایش اول ژنوتیپ های aa6bv، ac4cq، ab2ez، ac1bf، ad3bb و ارقام cs، tn و ox در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار ارزیابی و با استفاده از روش امید ریاضی وراثت پذیری مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم از ارقام cs، tn و f2 حاصل از تلاقی آنها با استفاده از روش مبتنی بر نسل دوم و والدین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس آزمایش اول نشان داد که اثر ژنوتیپ برای اکثر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود لذا اندازه گیری وراثت پذیری برای صفات مورد مطالعه منطقی است. نتایج مقایسه میانگین برای صفت gdd از جوانه زنی تا پایان رسیدگی نشان داد که aa6bv دیررس ترین ژنوتیپ می باشد و تنوع مشاهده شده در ژنوتیپ ها بیانگر وجود تنوع کافی در صفت مورد نظر می باشد. بنابراین امکان انتخاب در بین ژنوتیپ ها از نظر این صفات وجود دارد. نتایج مقایسه وراثت پذیری برآورد شده از دو روش نشان داد که در بیشتر صفات روش امید ریاضی مقدار وراثت پذیری بیشتری را نسبت به روش مبتنی بر f2 و والدین دارد. بررسی تفاوت وراثت پذیری صفات حاکی از این بود که صفات تعداد پنجه بارور و طول برگ پرچم به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار تفاوت را در دو روش داشتند. نتایج مقایسه همبستگی های فنوتیپی و ژنتیکی دو روش نشان داد که برای برخی ازصفات همبستگی های ژنتیکی در هر دو روش بزرگتر و هم علامت با همبستگی های فنوتیپی بوده است. همچنین نتایج مشخص کرد که روش امید ریاضی مقدار همبستگی های فنوتیپی و ژنتیکی بیشتری نسبت به روش مبتنی بر f2 و والدین برای صفات برآورد می کند.